ในเด็ก 100 คน จะเป็นสมาธิสั้น 3-5 คน ซึ่งก็มีทั้งเป็นโรคสมาธิสั้นแท้ และสมาธิสั้นเทียม เด็กบางคนไม่ได้เป็นสมาธิสั้นจากโรค แต่เป็นสมาธิสั้นเทียมที่เกิดจากการเลี้ยงดู การตัดสินว่าใครเป็นโรคสมาธิสั้น ต้องให้แพทย์เป็นผู้วินิจฉัยเท่านั้น โรคสมาธิสั้นในเด็กยิ่งเจอเร็วเท่าไหร่ยิ่งดี และไม่ควรปล่อยให้เป็นปัญหาสะสมจนเด็กโต เพราะถ้าปล่อยให้ อายุเกิน 7 ปีไปแล้ว พฤติกรรมเหล่านั้นจะกลายเป็นพฤติกรรมที่ถาวรและปรับยาก หากพ่อแม่เห็นว่าลูกเริ่มกลายเป็นเด็กสมาธิสั้น วอกแวก ซุกซน ไม่ค่อยจดจ่อกับอะไรนานๆ ลองใช้ กิจกรรมสำหรับเด็กสมาธิสั้น กิจกรรมบำบัดสมาธิสั้น เพื่อปรับพฤติกรรมลูกกันดีกว่าค่ะ
สาเหตุที่ลูกเป็นเด็กสมาธิสั้น
สาเหตุมาจากสมดุลของสารสื่อประสาทในสมอง โดยเฉพาะในสมองส่วนหน้า ที่ควบคุมเรื่องสมาธิ ความจดจ่อ การยับยั้งชั่งใจ และการเคลื่อนไหวของร่างกาย ทำงานน้อยกว่าเด็กปกติ อาการที่แสดงออกคือ ไม่มีสมาธิ วอกแวกง่าย อยู่ไม่นิ่ง ซน ควบคุมพฤติกรรมตัวเองได้ยากและหุนหันพลันแล่น ส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้ของเด็ก การทำกิจวัตรประจำวัน และการมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกับผู้อื่น สร้างความกลัดกลุ้มให้แก่พ่อ แม่ ผู้ปกครองเป็นอย่างยิ่ง เพราะเป็นห่วงการใช้ชีวิตอนาคตของลูกหลาน กิจกรรมฝึกสมาธิ เด็ก ๆ กิจกรรมสำหรับเด็กสมาธิสั้น
วิธีทำตารางกิจกรรมสำหรับเด็กสมาธิสั้น
ก่อนที่จะให้ลูกทำกิจกรรมอะไร สิ่งแรกที่พ่อแม่ต้องทำคือ สร้างตารางกิจกรรมในแต่ละวันให้กับลูกน้อย มีวิธีการดังนี้
- แยกเป็นวันธรรมดา (จันทร์-ศุกร์) และวันหยุด (เสาร์-อาทิตย์) เช่น วันธรรมดา : ตื่นนอนตอนเช้าต้องทำอะำรบ้าง โดยที่พ่อแม่ช่วยคิดลำดับของกิจกรรมที่ต้องทำด้วย แต่พอเด็กอายุ 6 ปี ขึ้นไปก็ให้ลูกได้ลองออกแบบตารางกิจกรรมเอง
- ควรเริ่มจากกิจกรรมที่ใช้ความอดทนมากๆ ก่อนที่จะให้ทำกิจกรรมสนุกสนาน เช่น ทำการบ้านก่อนไปเล่น
- ควรใส่เวลาพักผ่อนลงไปด้วย
- ให้ระบุช่วง “ฟรีสไตล์” ในแต่ละสัปดาห์ เพื่อให้ลูกน้อยได้เลือกทำกิจกรรมอะไรก็ได้อย่างอิสระ
- นำตารางไปแปะให้ลูก หากว่าลูกไม่ได้ทำตามตาราง พ่อแม่ก็แค่ชี้ให้ลูกดูเท่านั้น ส่วนระยะเวลาไม่ต้องเป๊ะมากก็ได้ค่ะ
วิธีปรับพฤติกรรมเด็กสมาธิสั้น
- ควรฝึกลูกให้ทำอะไรเสร็จเป็นอย่างๆ อย่าให้ลูกทำหลายๆ อย่างพร้อมกัน เช่น กินข้าวไปดูทีวีไป เพราะเด็กจะไปจดจ่อกับทีวีมากกว่าการกินข้าว ดังนั้นคุณควรฝึกให้ลูกกินข้าวเสร็จแล้วค่อยดูทีวีจะดีกว่าค่ะ
- ควรมีนาฬิกาที่ลูกเห็นชัดๆ สะดวกๆ เนื่องจากเด็กสมาธิ มักจะมีปัญหาเรื่องทำะไรชักช้า ไม่ว่าจะกินข้าว หรืออาบน้ำก็ตาม การที่มีนาฬิกาเรือนใหญ่ๆ จะทำให้ลูกเห็นได้ง่ายระหว่างที่ทำกิจกรรมค่ะ หากลูกของคุณยังดูนาฬิกาไม่เป็น คุณก็อาจที่จะติดสติ๊กเกอร์ที่ลูกชอบลงบนตัวเลขที่ต้องการให้เขาดูได้ แล้วก็บอกลูกว่าควรทำแต่ละกิจกรรมนานเท่าไหร่
- หาวิธีพูดให้ลูกสนใจ ปัญหาอีกอย่างของเด็กสมาธิสั้น คือ เด็กมักไม่ค่อยอยู่นิ่ง และไม่สนใจกับสิ่งที่ผู้อื่นกำลังสื่อสาร ดังนั้น ก่อนที่พ่อแม่จะพูดอะไร ควรดูก่อนว่าลูกตั้งใจฟังเราพูดก่อนหรือไม่ ไม่ใช่ตาจ้องอยู่กับ โทรทัศน์ หรือ tablet โดยเทคนิคที่ใช้ มีดังนี้ พ่อแม่ควรบอกลูกว่าให้หยุด แล้วฟังแม่ก่อน แต่ถ้าลูกไม่หยุดสนใจ อาจต้องยืนขวางทีวีแล้วพูด จากนั้นค่อยขอโทษลูกค่ะ พยายามพูดให้สั้น ง่าย และชัดเจน ไม่ควรพูดประโยคยาวๆ เพราะเด็กอาจจะงงได้ง่าย และพูดทวนในสิ่งที่พูดออกไปด้วย
- ไม่ควรตามใจลูก การตามใจลูกเป็นสิ่งที่ต้องห้าม เพราะเด็กสมาธิสั้นมักจะมีปัญหาเรื่องรอคอยไม่เป็น ขี้เบื่อ หงุดหงิดง่าย เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว พ่อแม่จึงต้องคอยฝึกให้ลูกควบคุมอารมณ์ตนเองให้ได้
- จัดบ้านให้โล่งๆ มีของน้อยชิ้น การที่บ้านรกหรือมีของเล่นเยอะ อาจเป็นการเพิ่มสิ่งเร้ให้กับลูก เนื่องจากเด็กสมาธิสั้น มักมีความไวต่อสิ่งรอบข้าง ดังนั้น พ่อม่ควรที่จะหากล่อง หรือ ตู้ทึบ เพื่อให้เขาไว้เก็บของเล่น หรือ หนังสือการ์ตูนในขณะที่เขากำลังทำกิจกรรมอื่นๆ
- สอนให้ลูกรู้จักจดสิ่งที่ต้องทำไว้ เพราะเด็กสมาธิสั้นมักจะมีปัญหาเรื่องของการขี้ลืม เริ่มแรกพ่อแม่อาจจะจดให้ลูกว่าลูกต้องทำอะไรบ้าง เวลาที่พ่อแม่สั่งลูกหลายๆ อย่างพร้อมกัน สอนให้ลูกลูกจักเช็คสิ่งของที่ลูกชอบลืมบ่อยๆ เช่น ยางลบ ดินสอ
กิจกรรมสำหรับเด็กสมาธิสั้น
- กิจกรรมเพื่อทำสมาธิ กิจกรรมที่ใช้การกะระยะ เช่น โยนบอลลงตะกร้า สนด้ายเข้ารูเข็ม ร้อยลูกปัด ร้อยมาลัย กิจกรรมที่ต้องใช้ความใจเย็น เช่น การต่อก้อนไม้ หรือ เหรียญเป็นหอคอย เลี้ยงไข่ด้วยช้อน กิจกรรมที่ต้องอาศัยการสังเกต และ ความจำ เช่น เกมจับผิดรูปภาพ
- กิจกรรมที่ต้องใช้ดนตรี การเล่นดนตรี เป็นการฝึกระเบียบวินัย และสมาธิ เนื่องจากเด็กต้องคุมจังหวะ ไม่ให้เร็วไป หรือช้าไป
- กิจกรรมที่ต้องใช้ศิลปะ พ่อแม่อาจให้ลูกเอามือจุ่มสีแล้วแปะลงบนกระดาษ หรือการวาดรูปให้เหมือนแบบ หรือการระบายสีให้ไม่ออกนอกกรอบ
- กิจกรรมที่เป็นกีฬา แนะนำให้เป็นกีฬาจำพวกกะระยะ เช่น ปิงปอง เทนนิส ฟุตบอล กอล์ฟ โบว์ลิ่ง เปตอง และแบตมินตันค่ะ
